Matka Boża od Wykupu Niewolników

Pierwsza wzmianka o obrazie Matki Wolności znajduje się w kronice kościelnej. Zgodnie z nią obraz trafił do kościoła św. Jana w Krakowie dzięki litewskiemu księciu Radziwiłłowi.

– Tradycja wskazuje, że chodzi o Stanisława II Radziwiłła, który po swoim nawróceniu odbył pielgrzymkę do Rzymu i Santiago de Compostela. Za datę ofiarowania obrazu do świątyni przyjmuje się rok 1577 – opisuje s. Aurelia Patrzyk ze Zgromadzenia Panien Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny, które sprawują opiekę nad wizerunkiem.

Na obrazie widać Maryję z Dzieciątkiem na lewej ręce. W prawej dłoni Matki Bożej znajduje się kwiat koniczyny, a dłoń ta wskazuje na Jezusa, który błogosławi. 

Koniczyna kojarzy się ze szczęściem. Maryja pokazując na Jezusa, wskazuje na prawdziwe jego źródło. Z kolei Dzieciątko pokazuje na swoją Matkę, potwierdzając, że będzie błogosławiło ludziom przez Maryję – tłumaczy s. Wanda Putyra.

Od początku obrazowi towarzyszył tytuł „Pani Świętojańska”. – Geneza tej nazwy jest związana z miejscem, gdzie obraz się znajduje, a więc kościołem św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty. Inaczej można powiedzieć „Pani od świętych Janów” czy „Matka Boża z kościoła św. Jana” – precyzuje s. Aurelia.

Drugi tytuł wizerunku odnosi się do wydarzenia uwolnienia więźnia na krakowskim zamku, które dokonało się właśnie za przyczyną opisywanego wizerunku. Stąd „Matka Boża od Wykupu Niewolników”. To zdarzenie z 1633 r. zmieniło postrzeganie obrazu, gdyż do tego czasu był tylko częścią jednego z bocznych ołtarzy. 

Ten więzień pruski skazany na śmierć modlił się właśnie do Maryi w naszym kościele. Kajdany, które skuwały jego ręce i nogi opadły, a on został cudownie uwolniony. Ten cud stał się początkiem nowej historii w dziejach obrazu, a kajdany ofiarowane przez tego więźnia jako wotum do dziś wiszą przy Matce Wolności – przybliża s. Wanda.

Później pojawiały się kolejne wota i wyrazy wdzięczności, co spowodowało, że w 1639 r. kanonicy kapituły katedralnej przenieśli wizerunek do głównego ołtarza.

– Wota umieszczane były na samym obrazie, w tle lub na postaciach Jezusa i Maryi. To sprawiło, że zmieniał się pierwotny wygląd wizerunku – opowiada s. Aurelia. Jedną z takich zmian jest pojawienie się srebrno-złocistych koron, szmaragdowego kamienia oraz srebrnej różdżki. 

Przed Matką Bożą od Wykupu Niewolników modlili się nie tylko zwykli ludzie. W 1687 r. kościół św. Jana odwiedził król Jan III Sobieski, który dziękował za odniesione nad Turkami zwycięstwo. Z kolei w 1794 r., w dniu złożenia przysięgi na rynku krakowskim, przed obrazem modlił się Tadeusz Kościuszko. Częstym pielgrzymem do Pani Świętojańskiej był również biskup, a później kardynał Karol Wojtyła.

– To właśnie on włożył na jej skronie papieskie korony w 1965 r., w podziękowaniu za łaski i cuda, które zdarzały się za przyczyną wizerunku. Z nim wiąże się też ostatni tytuł obrazu, „Matka Wolności”. Słowa te wypowiedział on podczas koronacji, wskazując, że Maryja jest orędowniczką nie tylko wolności fizycznej przez wyjednywanie łask uzdrowienia, ale nade wszystko wolności duchowej – mówi s. Aurelia.

Prezentki oceniają, że obecność cudownego wizerunku to wielka radość i odpowiedzialność. – Jesteśmy zgromadzeniem maryjnym i chcemy, spełniając codzienną posługę, naśladować Maryję w jej wolności. To daje spokój, ale mobilizuje też do ciągłej pracy nad sobą. Sama wciąż uczę się jak najpełniej zapraszać Matkę Bożą do swojej codzienności. Sukces pojawia się wtedy, kiedy jestem w stanie oddać jej całkowicie prowadzenie mojego życia – przyznaje s. Aurelia.

Pierwszą przestrzenią zapoznawania wiernych z Matką Wolności jest krakowska szkoła prezentek. – Mamy taką tradycję, że w naszym liceum właśnie 24 września, kiedy obchodzimy wspomnienie Matki Bożej od Wykupu Niewolników, przed obrazem pierwsze roczniki składają swoje ślubowanie uczniowskie. Młodzi ludzie bardzo szukają wolności. Składanie ślubowania przed Matką Wolności uczy, że oddawanie się w niewolę Maryi daje prawdziwą wolność – zaznacza s. Wanda.

W 2015 roku obchodzono jubileusz 50-lecia koronacji obrazu papieskimi koronami. Siostry zostały zaproszone wtedy z kopią obrazu do jednego z krakowskich więzień.

– Na Mszy Świętej było może kilka kobiet, ale wiedziałyśmy, że inne osadzone słuchają nas przez radiowęzeł. To było wyjątkowe doświadczenie niesienia pociechy przez osobę Matki Wolności. To nie zmieniło sytuacji zewnętrznej więźniarek, ale na pewno pokrzepiło ich stan ducha – podkreśla s. Aurelia.

Jak podkreślają prezentki, łaski płynące za pośrednictwem obrazu Matki Wolności zdarzają się także współcześnie. – Pamiętam historię dziecka sprzed kilku lat, które miało sepsę i było bliskie śmierci. Bliscy Szymona modlili się przed naszym obrazem i chłopczyk wyzdrowiał – wspomina s. Aurelia.

Natomiast s. Wanda przypomina sobie sytuację, kiedy podczas modlitw zgromadzenia w kościele weszła do niego zagraniczna rodzina. – Okazało się, że to Maltańczycy, którzy przyszli podziękować Maryi za poczęcie i urodzenie syna. Nie mogli mieć dzieci i już się prawie z tym pogodzili. Ale będąc na wycieczce w Krakowie, znaleźli się w naszym kościele i poprosili ostatni raz o pomoc. I cud się wydarzył. A chłopiec urodził się 24 września – opowiada zakonnica, dodając, że tego dnia ołtarz został ubogacony pięknymi wazonami, flakonami i kwiatami, które wdzięczni rodzice przywieźli z Malty.

Modlitw o potomstwo jest bardzo wiele i często do sióstr docierają świadectwa, że te intencje rzeczywiście są wysłuchiwane. – Nieraz medycyna i lekarze orzekają, że już nic się nie da zrobić, a jednak po modlitwach do Matki Wolności w rodzinach pojawiają się dzieci – podkreśla s. Aurelia.

Kult Matki Wolności szerzy się cały czas. Każdego ranka w kościele obraz odsłaniany jest na początku porannej mszy świętej, a towarzyszy temu odmówienie modlitwy zaczynającej się słowami: „Z głęboką pokorą upadamy do stóp Twoich, Święta Boża Rodzicielko, łaskawa Pani Świętojańska, aby Ci złożyć hołd czci, wierności i miłości”.

Z kolei co sobotę o godzinie 17.30 odprawiane jest specjalne nabożeństwo, podczas którego odczytywane są prośby i intencje, które można nadesłać przez stronę www.siostryprezentki.pl, pocztą tradycyjną lub przynieść do krakowskich prezentek osobiście.

– Widzimy, jak wiele osób prosi o pomoc. Czy to o uwolnienie siebie czy bliskich z nałogów lub innych niemocy fizycznych bądź duchowych. Piszą też do nas więźniowie, którzy proszą o wsparcie duchowe podczas odbywania kary – wskazuje s. Wanda. – Matka Wolności pokazuje wiernym, że cokolwiek dzieje się w życiu człowieka, ona będzie przy nim i wraz z Jezusem mu pomoże. Nie wątpmy w to nigdy! – podsumowuje s. Aurelia.

Kontakt – Zgromadzenie Panien Ofiarowania Najśw. Maryi Panny (siostryprezentki.pl)